CANTOS DE CEGO NO CAMIÑO: "OS XOGOS DA INFANCIA"

Unha das actividades máis significativas realizadas durante o curso foi a representación dun canto de cego, inspirado na tradición dos antigos romances e aleluyas populares que acompañaban aos peregrinos no Camiño de Santiago. Esta actividade tivo lugar durante a celebración do día da graduación do alumnado, como peche simbólico e festivo do ciclo educativo.

Neste caso, o noso canto titulábase “Os Xogos da Infancia”, e foi representado ao estilo dos cantares tradicionais galegos: con versos rimados, acompañado dun cartel ilustrado e ambientación de época. O alumnado interpretou este canto recuperando xogos populares como a corda, a mariola, o aro ou o pano perdido, evocando as lembranzas da infancia como patrimonio colectivo. A posta en escena combinou narración oral, música tradicional e expresión plástica, converténdose nun momento moi emotivo e celebrativo.

Os Cantos de Cego no Antigo Camiño de Santiago

Os cegos cantores eran figuras moi presentes nas vilas e camiños da Galicia medieval e moderna. Xeralmente acompañados dun axudante ou lazarillo, e portando un panel ilustrado (a aleluia), recitaban ou cantaban historias rimadas sobre milagres, crimes, feitos históricos, ou temas moralizantes e populares. Eran, en certo xeito, precursores do xornalismo oral e da literatura de cordel.

No contexto do Camiño de Santiago, os cantos de cego tiñan unha función fundamental: entreter, informar e conmover aos peregrinos durante as súas paradas ou nos campos das romarías. Os xogos de nenos, os contos marabillosos ou as coplas de tipo relixioso e satírico eran temas recorrentes, sempre coa intención de atraer a atención do público e recoller algunha esmola a cambio do espectáculo.

Esta actividade permitiunos non só recuperar unha parte esquecida da nosa cultura oral, senón tamén conectar co espírito do Camiño como espazo de aprendizaxe, narración e convivencia.

Estes son algúns do que saíron na representación:

• Nenos, vedes debuxados, / os vosos xogos amados.

• O “Pinto, Pinto” primeiro, / é xogo de neno pequeno.

• O “Pión” ben comprendido, / é xogo moi divertido.

• Na “Pelota”, cómpre tino, / darlle ben é o destino.

• Faino ás nenas gozar / ver o “Aro” a rodar.

• Saltando a “Corda” ben / xogan os nenos tamén.

• Á “Comba”, como verás, / xogan sempre polo menos tres.

• O “Chito” pide destreza / para que caia con certeza.

• A “Toña” pode ferir, / pouco ten de rir.

• O “Volante” con arte / vai cruzando parte a parte.

• Non é tonto o que se entrega / ao xogo da “Galiña cega”.

• O “Birloque” vai amodo / se xogas sen alboroto.

• A “Cometa” vai voando / cara ao ceo, brincando.

• No “Agocho” gaña o listo / que se esconde ben e xusto.

• Na “Mariola” hai destreza / dende a primeira proeza.

• O “Moscardón” é xestoso / e sempre moi gracioso.

• Ás “Catro Esquinas” volve / quen máis corre e non resolve.

• Os máis rebuldeiros / xogan aos “Rompe-ósos” lixeiros.

• No “Marro” é vencido / quen é menos decidido.

• Ao “Cullerón”, se estás vendado, / perdes se vas despistado.

• Os “Zancos” levan altura, / máis que xogo, é loucura.

• Nos “Bolos”, boa man / leva a bola e faino ben.

• O “Pañuelo” é veloz / se corres sen erro ou voz.

• No “Gato e o Rato” xiran / e as carreiras deliran.

• O “Treneciño” no camiño / leva risa no liño.

• Na “Corda ben tirada” / gaña quen máis forza nada.

• O “Teatro” de papel / trae ilusión de mel.

• O “Adiviña quen son” / é de xeito e intuición.

• “Dominó” e “Lotería” / alegran todo o día.

• O “Cabalito de pau” / corre máis que calquera trau.

• E ao final desta función, / brindade todos ovación.